Oproep 1: Naar een toekomstbestendige AOW
Vereenvoudiging leefvormen in de AOW
Er zijn veel verschillende leefvormen in de AOW. De uitkomst van de beoordeling kan voor mensen verwarrend of onbegrijpelijk zijn. De uitvoering is bewerkelijk en vraagt in veel gevallen een beoordeling achter de voordeur die als ingrijpend wordt ervaren. De internationale dienstverlening vraagt veel handmatige capaciteit en is daarmee niet toekomstbestendig.
We willen al jaren het leefvormenbegrip in de AOW vereenvoudigen. Dan kunnen we op grond van objectieve criteria een partnerschap vaststellen. We hoeven dan niet meer achter de voordeur te kijken.
Op de lange termijn is verdere vereenvoudiging naar een leefvormonafhankelijke AOW, net zoals de landen om ons heen, onafwendbaar.
Oproep aan de Tweede Kamer
We roepen de Tweede Kamer op:
- Zorg voor financiële dekking.
- Werk het wetsvoorstel Vereenvoudiging leefvormen in de AOW uit.
- Uniformeer het partnerbegrip voor zowel Toeslagen, Volksverzekeringen als Sociale Zekerheid.
Toekomst AOW
Demografische ontwikkelingen maken het noodzakelijk om te blijven nadenken over een robuuste, uitvoerbare en betaalbare AOW die losstaat van leefvormen en past bij de ontwikkelingen op zorggebied en het terrein van wonen.
De prognose voor de komende twintig jaar is:
- Het aantal AOW-gerechtigden neemt toe van 3.694.623 naar 4.650.094.
- Het aantal AOW-gerechtigden in het buiten land neemt toe van 330.800 naar 499.805.
- Het aantal alleenstaanden neemt toe van 1.402.963 naar 1.979.923.
Wat is er gebeurd in de afgelopen jaren
2019 - Beleidsdoorlichting oudedagsvoorzieningen
Minister Koolmees: 'Het kabinet kiest ervoor om een verkenning uit te voeren naar de mogelijkheden om het stelsel van leefvormen fundamenteel te vereenvoudigen en te moderniseren.'
2021 - Verkenning leefvormen AOW
Hierin zijn alternatieven uitgewerkt voor de huidige systematiek waaronder individualisering en objectief partnerbegrip.
2023 - Besluit uitwerking van de variant objectief partnerbegrip
Minister Schouten: 'Ik ga onderzoeken of een objectief partnerbegrip een haalbaar en wenselijk alternatief is voor de huidige beoordeling van de leefvormen in de AOW.'
2024 – Agendering internationale complexiteit
Dit gebeurde op de Internationale conferentie over future-proof social security. En in de Knelpuntenbrief IV 'Internationale dienstverlening onder druk'.
2024 - Regeerprogramma
Het kabinet werkt voorstellen uit voor vereenvoudiging van het partnerbegrip in de AOW en streeft naar verdere vereenvoudiging van begrippen in het stelsel.
2025 - Waar staan we nu?
In het kader van het onderzoek naar het objectieve partnerbegrip zijn de gegevens over leefvormen in de AOW vergeleken met de (objectieve) partnergegevens van de Belastingdienst. Een maatschappelijke kosten- en batenanalyse wordt uitgevoerd. Daarbij wordt het effect van een partnerbegrip op de uitgaven in beeld gebracht en de mogelijke baten op de woningmarkt en zorg. De onderzoeksresultaten worden naar verwachting vóór de zomer met de Tweede Kamer gedeeld.
2028 - Inwerkingtreding?
Inwerkingtreding vereenvoudiging leefvormen AOW?