30 jaar PGB: een terug- en vooruitblik

Dit jaar bestaat het persoonsgebonden budget (PGB) 30 jaar. Het PGB stelt mensen met een (langdurige) zorgbehoefte in staat om hun eigen zorg in te kopen. Dankzij het PGB hebben budgethouders meer keuzevrijheid in onder meer zorgverleners en kunnen zij eigen regie voeren over hun zorg. De SVB verzorgt sinds 2015 de gehele uitvoering van het PGB.

De beginjaren: 1995-2015

In 1995 loodst Erica Terpstra, destijds staatssecretaris Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het PGB door de Tweede Kamer. In 1996 start de uitvoering van de PGB’s, door KPMG (accountants- en adviesorganisatie) en Per Saldo (landelijke pgb-vereniging). In 1998 neemt de SVB de uitvoering van hen over. 

In 2003 besluit het kabinet de uitvoering van het PGB te veranderen. Budgethouders krijgen vanaf dat moment hun PGB op hun eigen rekening gestort. Door signalen van oneigenlijk gebruik en oplopende kosten komt het PGB-stelsel onder druk te staan. Er komen strengere regels rond 2010. In 2015 wordt het trekkingsrecht ingevoerd. Budgethouders moeten vanaf dat moment eerst aangeven welke zorg zij willen inkopen. Daarna wordt er pas geld overgemaakt naar de rekening van de SVB, die vanaf nu alle betalingen aan zorgverleners doet.

Invoering Trekkingsrecht

Met de invoering van het Trekkingsrecht in 2015 brak er een onrustige periode aan voor budgethouders en zorgverleners, maar ook voor de SVB als uitvoerder. De invoering van het Trekkingsrecht bleek een uitdaging voor de SVB. De druk op de dienstverlening was groot, waardoor zorgverleners niet of later uitbetaald werden dan normaal. Eind 2015 was 95% van alle betalingen aan zorgverleners weer op tijd.

De Bedoeling

Wat daarna volgde, was een periode van stabilisatie. Er ontstond ruimte om niet alleen te werken aan rechtmatige betalingen, maar ook om te onderzoeken waar wetten en regels schuren met de werkelijkheid en of budgethouders niet onbedoeld in de problemen komen daardoor. Vanuit hier ontstond in 2016 het werken vanuit de bedoeling van de wet. Dat betekent dat de SVB niet alleen regels letterlijk uitvoert, maar ook kijkt naar wat er bedoeld is met die regels. Zo wordt er niet alleen gehandeld naar de letter, maar ook naar de geest van de regels.

PGB 2.0

In 2016 ontwikkelden Per Saldo en zorgverzekeraar DSW een nieuw portaal voor budgethouders. Dit portaal biedt budgethouders inzicht in het proces van hun pgb bij de SVB: van toekenningsbeschikking tot aan uitbetaling kunnen budgethouders de status van hun zorgovereenkomst volgen. In 2018 start een pilot waarin de eerste groep budgethouders overgaat naar dit nieuwe systeem. De zorgkantoren en enkele gemeenten hebben inmiddels toegang tot dit portaal. Dit versoepelt de samenwerking tussen de SVB en haar ketenpartners en in de toekomst zullen steeds meer gemeenten zich aansluiten.

Toekomstbestendig PGB-stelsel

Marleen Hofstede, directeur DZW bij de SVB, blikt vooruit op de toekomst: “Over 15 jaar willen wij natuurlijk nog steeds budgethouders zo goed mogelijk ondersteunen. Door uitdagingen als vergrijzing en een krappere arbeidsmarkt is het belangrijk om verder te digitaliseren. Met het versterken van het werken in de keten willen we burgers nog beter bedienen. Ik ben trots om te zien dat burgers tevreden zijn met onze dienstverlening. Dat is dankzij onze medewerkers in de dienstverlening, die dagelijks in contact staan met hen. En dankzij de teams die achter de schermen zorgen voor ondersteuning. Samen maken we het verschil voor burgers.”