"De bezetting duurde vijf jaar. Corona maar twee."

Jack Eljon moest als Joodse jongen tijdens de oorlog onderduiken. Hij ontvangt als oorlogsgetroffene financiële ondersteuning van de SVB. De SVB vroeg Jack naar hoe hij de coronatijd is doorgekomen en wat voor invloed de oorlog in Oekraïne op hem heeft.

“Bij ons duurde de bezetting vijf jaar” 

De lunchtafel is rijkelijk gedekt met allerlei lekkernijen waaronder broodjes halfom, een Amsterdams-joodse klassieker, een broodje belegd met pekelvlees en runderlever. Ook staat er een schaaltje met vis maar die is alleen voor de bezoeker. Het is vrijdag en vis eet Jack alleen tijdens de sjabbat. 

Tijdens de lunch vertelt hij over hoe hij de lockdowns heeft ervaren. “Natuurlijk moest ik aan de oorlogstijd terugdenken. Het was zo stil op straat en je mocht bijna nergens heen. Dat was toen ook zo. De avondklok deed me nog het meest denken aan de bezetting. Dat gevoel opgesloten te zitten.” Jack heeft veel contacten in de joodse gemeenschap in Amsterdam. Lotgenoten voelden hetzelfde als wat hij ervoer. “We zeiden tegen elkaar: ‘Bij ons duurde de bezetting vijf jaar. Corona maar twee.’” 

Jack is 84 jaar maar zit niet stil. Hij geeft regelmatig gastlessen op scholen over de oorlog. Ook is hij een fanatiek bridger en heeft hij een druk sociaal leven. Dit alles viel stil tijdens de coronaperiode. “Het was bij tijd en wijle best eenzaam. Ik had nauwelijks bezoek en we bridgeden weliswaar via Zoom maar dat is toch niet hetzelfde. Voor mijn kinderen was het ook geen pretje. Zo had mijn zoon met zijn cateringbedrijf een stuk minder werk.” 

Nu de samenleving weer open is, hoeft Jack niet meer stil te zitten. De gastlessen op scholen starten weer op, het bridgen is weer als vanouds en zijn sociale kalender zit weer vol. Maar nu is er weer een oorlog gaande in Europa: “Hoewel Putin onberekenbaar is, voelt de oorlog voor mij en mijn lotgenoten als een lichte dreiging. Voor de mensen in Oekraïne is het verschrikkelijk wat er gebeurt.” Over de beschuldiging dat Oekraïne wordt geregeerd door nazi’s is Jack kort: “Elk land heeft zijn fascisten maar president Zelensky is van joodse afkomst. Dat zegt genoeg.”

Bijdragen in de kosten

Er maken nu nog ongeveer 18.000 burgers gebruik van de wetten en regelingen voor oorlogsgetroffenen 1940-1945. Deze bieden niet alleen een aanvullende uitkering. Oorlogsgetroffenen kunnen ook extra kosten declareren die zij maken in verband met de lichamelijke of psychische gezondheidsschade die voortkomt uit wat iemand in de oorlogsperiode heeft meegemaakt. Denk hierbij onder andere aan kosten voor medische consulten, therapieën en medicijnen. 

Tijdens de coronaperiode liep het aantal gedeclareerde kosten terug. Dit heeft vermoedelijk te maken met het afschalen van de zorg in veel landen. Ook konden veel mensen door de strenge coronaregels veel minder makkelijk gebruik maken van zorg.