MPC: oplossing voor het terugdringen van niet-gebruik AIO

AIO staat voor aanvullende inkomensvoorziening ouderen. U krijgt deze aanvulling als u AOW heeft en uw inkomen onder het sociaal minimum ligt.

U moet deze aanvulling zelf aanvragen. Veel mensen weten niet dat de AIO bestaat. De SVB heeft geen inzage in uw inkomen en kan u daarom niet gericht informeren.

Uit onderzoek blijkt dat 48% tot 56% van de rechthebbende huishoudens geen AIO ontvangt. Hierdoor hebben 34.000 tot 50.000 huishoudens een inkomen onder het sociaal minimum. In de Tweede Kamer is dit probleem meerdere keren besproken.

Wij kunnen alle AOW-gerechtigden een brief sturen over de AIO. Maar meer dan 3 miljoen brieven versturen om 50.000 mensen te bereiken is niet efficiënt.

In 2018 hebben we geprobeerd om samen te werken met het UWV . Het UWV beheert de Polisadministratie . Hierin staan de meeste inkomensgegevens van Nederlanders, zoals:

• loon van werkgevers
• sociale uitkeringen
• lijfrentes
• pensioenen

We wilden de Polisadministratie koppelen aan onze AOW-gegevens. Zo konden we zien wie mogelijk recht heeft op AIO.

We hebben onderzocht of dit volgens de wet mag. Hieruit bleek dat het verwerken van miljoenen inkomensgegevens om 50.000 burgers te bereiken niet proportioneel is. Deze oplossing was dus niet mogelijk.

Eind 2019 kregen we een presentatie van TNO over Secure Multi-Party Computation (MPC). Met MPC kunnen we gegevens vergelijken zonder ze met elkaar te delen. De deelnemende organisaties bepalen samen wie de uitkomst mag zien.

Novum (de innovatie-afdeling van de SVB) werd enthousiast over deze techniek. We willen MPC inzetten om het niet-gebruik van AIO terug te dringen.

Na een eerste gesprek tussen TNO , SVB en UWV hebben we besloten om een proof of concept (PoC ) te starten. Als deze succesvol is, gaan we door met een pilot en productiefase.

Het doel van het project is:

• in kaart brengen wie mogelijk recht heeft op AIO
• veilig gegevens uitwisselen met het UWV
• zorgen dat de uitwisseling juridisch mogelijk is

In de PoC-fase werken we aan:

• De technische kant (spoor 1)
• De juridische kant (spoor 2)

We werken in deze fase alleen met testgegevens. Beide sporen moeten positief worden afgerond voordat we naar de pilotfase gaan. In de pilotfase willen we 1.000 mensen bereiken die mogelijk recht hebben op AIO.

We hebben 2 varianten uitgewerkt:

Variant 0 (afgekeurd in 2018)

• SVB stuurt BSN-nummers van AOW-gerechtigden versleuteld naar UWV
• UWV ontsleutelt deze en stuurt inkomensgegevens versleuteld terug
• SVB kan zo zien met wie contact opgenomen kan worden

Variant 1: Homomorfe encryptie

• SVB maakt een versleutelde lijst van mogelijke AIO-gerechtigden
• SVB stuurt deze lijst naar UWV
• UWV maakt een versleutelde kopie van BSN- en inkomensgegevens
• UWV filtert hieruit alleen de gevraagde BSN-nummers
• Deze gegevens gaan naar SVB
• SVB doet versleutelde berekeningen (inkomen huishouden, boven/onder drempelwaarde)
• Dit levert een lijst op van mogelijke AIO-gerechtigden
• UWV filtert deze lijst en ontsleutelt de BSN-nummers
• SVB krijgt de lijst met BSN-nummers en kan contact opnemen

Variant 2: Secret Sharing

• SVB splitst BSN-gegevens in 2 delen
• Eén deel blijft bij SVB, ander deel gaat versleuteld naar UWV
• UWV doet hetzelfde met de Polisadministratie
• Versleuteld uitwisselen en tegelijk matchen
• Resultaat: lijst BSN-nummers die SVB kan ontsleutelen

We hebben gekozen voor homomorfe encryptie omdat:

• de werkzaamheden bij de SVB blijven (SVB is wettelijk uitvoerder van AIO)
• het aansluit bij de huidige manier van gegevensuitwisseling tussen UWV en SVB

Bij Secret Sharing zouden:

• berekeningen verdeeld worden over beide organisaties
• UWV extra werk moeten doen
• beide organisaties nieuwe infrastructuur moeten bouwen

Tijdens de PoC hebben we al veel uitgezocht dat eigenlijk bij de pilotfase hoort. Zo wilden we geen PoC maken die later niet op de echte systemen aangesloten kan worden.

We hebben gewerkt aan:

• vereenvoudigen van voorberekeningen
• vereenvoudigen van inkomensberekening via machine learning

We hebben steeds gekeken of een oplossing in de pilotfase haalbaar zou zijn. Zo hebben we een goed beeld gekregen van wat er in de pilotfase nodig is.

In december 2019 en januari 2020 bouwden we de PoC . In februari 2020 rondden we de PoC-fase af met een demo.

Na de PoC hebben we een pilot gedaan. Deze pilot is succesvol afgerond. De SVB gaat nu verder met het gebruik van MPC in de praktijk. Hiermee kunnen we gerichter mensen bereiken die mogelijk recht hebben op AIO.